Η στρατηγική προσέγγιση της Ελλάδας με τη Κύπρο και το Ισραήλ παρουσιάζει μια αξιοσημείωτη πορεία μέχρι σήμερα.
Ένας από τους βασικότερους στόχους των τριμερών και των τετραμερών σχημάτων συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο είναι η υλοποίηση του αγωγού αερίου EastMed. Το εν λόγω έργο, έχει σχεδιαστεί για να προμηθεύει με ισραηλινό και κυπριακό αέριο την Ευρώπη. Ωστόσο, παρατηρείται ότι τα τριμερή και τετραμερή σχήματα συνεργασίας έχουν προχωρήσει πολύ πέρα από αυτό, λαμβάνοντας υπόψη το στοιχείο ότι η ατζέντα των συζητήσεων είναι ευρεία.
Πιο συγκεκριμένα, πρόσφατα παραδείγματα αποτελούν: η πρωτοβουλία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, Κωνσταντίνου Σκρέκα, για την αποστολή της κοινή επιστολής στην Επίτροπο Ενέργειας της ΕΕ, Kadri Simson, ώστε να υπογραμμίσουν πολλά κράτη μαζί τη σημασία της υλοποιήσεως του αγωγού EastMed. Ακόμη, το μνημόνιο συνεννόησης για το καλώδιο EuroAsia Interconnector, το οποίο συνδέει τα ενεργειακά δίκτυα των τριών χωρών με την ευρωπαϊκή ήπειρο και τέλος, η ταχύτητα με την οποία η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ συμφώνησαν στο πιστοποιητικό εμβολιασμού φανερώνει τα όσα αναφέρονται ανωτέρω περί ευρείας ατζέντας θεμάτων.
Η Ελλάδα έχει προβεί σε σημαντικά βήματα ειδικά στον τομέα της ενεργειακής διπλωματίας και κατ’ επέκταση, στη σύσφιξη των σχέσεων της με τα κράτη της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Επιπροσθέτως, η ενεργειακή διπλωματία δημιουργεί το απαραίτητο υπόβαθρο για τη μετάβαση των κρατών προς καθαρότερες μορφές ενέργειας και επιταχύνει τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών για τη προώθηση της πράσινης μεταβάσεως. Καθώς η Τουρκία έχει μεταμορφωθεί υπό τον Ερντογάν, ο οποίος εργαλειοποιεί το Ισλάμ σύμφωνα με τον Εθνικό Όρκο, η συνεργασία μεταξύ των χωρών με κοινές δημοκρατικές και δυτικές αξίες έχει ενισχυθεί περισσότερο εντός των τριμερών και τετραμερών σχημάτων συνεργασίας και εντός του East Med Gas Forum. Η συζήτηση περί της βαλκανικής διάστασης του East Med ξεκίνησε έπειτα από ισραηλινή πρωτοβουλία στις 28 Ιανουαρίου του 2021.
Ο κ. Σκρέκας, σε πρόσφατο άρθρο του, μετέφερε ότι η ελληνική κυβέρνηση εργάζεται σημαντικά προς τη κατεύθυνση της ταχύτερης υλοποίησης του έργου και ότι συμμετέχει δυναμικά στη συζήτηση περί των επιπρόσθετων οδεύσεων, με τη σκέψη της αξιοποιήσεως των υφιστάμενων ή υπό κατασκευή υποδομών της χώρας στη Βόρεια Ελλάδα. Ως εκ τούτου, η ισχυρή πολιτική βούληση που υπάρχει αντικατοπτρίζεται στα προαναφερθέντα.
Περαιτέρω, η υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου, Νατάσα Πηλείδου, ανέφερε στο άρθρο ότι στους κύριους στόχους της Κύπρου είναι η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού κατά τις αρχές του 2022, αλλά και η άρση της ενεργειακής απομόνωσης της χώρας. Σύμφωνα με τη κ. Πηλείδου, το τελευταίο θα επιτευχθεί μέσω των ακόλουθων τριών έργων κοινού ενδιαφέροντος της Κομισιόν: του CyprusGas2EU (αυτό το έργο αφορά την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Κύπρο για χρήση στην ηλεκτροπαραγωγή, στη πρώτη του φάση), του EuroAsia Interconnector και του αγωγού EastMed.
Παράλληλα, η κ. Πηλείδου τόνισε ότι δεν γίνεται λόγος για ακύρωση του στρατηγικού αυτού έργου, όπως έχει διατυπωθεί κατά καιρούς από κάποιους αναλυτές. Αντιθέτως, υπάρχει και η ισχυρότατη πολιτική βούληση ώστε να δημιουργηθούν περισσότερες διαδρομές που θα σχετίζονται με τον αγωγό, το συντομότερο δυνατόν. Επομένως, ισχύει ότι η συντονισμένη ανάπτυξη του EastMed αποτελεί την αφετηρία της υλοποιήσεώς του. Η τελευταία, έχει επιταχυνθεί καθώς αναμένεται ότι το πλάνο ανάπτυξης θα οριστικοποιηθεί εντός του 2022 και η περάτωση θα πραγματοποιηθεί πιθανότερα σε βάθος πενταετίας.
