του Άγγελου Κρητικόπουλου
Η ανάκαμψη των διεθνών τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου σε συνδυασμό με συγκεκριμένες πολιτικές εξελίξεις σε εθνικό επίπεδο, οδηγούν σε αύξηση της παραγωγής και εξαγωγών υδρογονανθράκων σε Λιβύη και Αίγυπτο ενισχύοντας εκ νέου το προφίλ και το ειδικό βάρος της Ανατολικής Μεσογείου σε διεθνές επίπεδο.
Επαναλειτουργία των τερματικών LNG στην Αίγυπτο
Μετά το σοκ της πανδημίας στις αρχές του 2020 και τη ραγδαία πτώση των τιμών που ακολούθησε, η Αίγυπτος είχε προχωρήσει σε αναστολή των εξαγωγών φυσικού αερίου, αφήνοντας σε αδράνεια τα δύο Τερματικά Υγροποίησης Φυσικού Αερίου που διαθέτει στις παραλιακές περιοχές του Ιντκού και της Νταμιέτα. Μετά όμως και τη ραγδαία άνοδο των τιμών LNG -ειδικά για πωλήσεις στις ασιατικές αγορές- το Κάιρο έχει μπει μέσα στον χειμώνα ξανά δυναμικά στην υγροποίηση και τις εξαγωγές φυσικού αερίου.
Οι εξαγωγές προς στιγμής προέρχονται από το χωρητικότητας 7,2 mtp το χρόνο τερματικό στο Ιντκού που διαχειρίζεται η Shell. Η Petronas κατέχει το 35-38% των δύο γραμμών υγροποίησης του Τερματικού, ενώ το αιγυπτιακό κράτος μέσω των κρατικών EGAS και EGPC κατέχει το υπόλοιπο μερίδιο.
Η κύρια ώθηση για τη δραστική ανάκαμψη των αιγυπτιακών εξαγωγών οφείλεται όπως είπαμε στις ασιατικές τιμές ΥΦΑ που κινούνται σε πραγματικά υψηλά επίπεδα. Οι Αιγύπτιοι παραγωγοί γενικά αποφεύγουν να πωλούν LNG κάτω από το επίπεδο των 5 $ ανά MMbtu, καθώς κάπου εκεί κυμαίνεται το κόστος αγοράς του φυσικού αερίου από τα υπεράκτια πεδία στη Μεσόγειο όπως το Zohr. Πλέον όμως, οι τιμές στην Κίνα και την Ιαπωνία έχουν φτάσει στα 20 $ ανά MMbtu στα μέσα Ιανουαρίου και αυτό αποτελεί μια ευκαιρία που το Κάιρο δεν θα άφηνε να πάει χαμένη. Από τα 18 φορτία LNG που έφυγαν από την Idku την περίοδο Νοεμβρίου-Ιανουαρίου, μόνο δύο πήγαν σε Ευρωπαίους πελάτες, ενώ όλα τα άλλα κατευθύνθηκαν στη ζήτηση LNG στην Ασία.
Αύξηση παραγωγής και εξαγωγών πετρελαίου στη Λιβύη
Το γεγονός της σταθεροποίησης των τιμών του πετρελαίου πάνω από τα 50 $ το βαρέλι αλλά και η συμφωνία για μόνιμη κατάπαυση του πυρός σε όλες τις περιοχές της Λιβύης που υπεγράφη μεταξύ της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας και του Λιβυκού Εθνικού Στρατού της χώρας, επέτρεψαν την ραγδαία ανάκαμψη της παραγωγής και των εξαγωγών πετρελαίου της χώρας.
Η Λιβύη διαθέτει τα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα αργού πετρελαίου στην αφρικανική ήπειρο, τα οποία ξεπερνούν τα 48.000 εκατομμύρια βαρέλια, καθιστώντας τη χώρα στρατηγικά κρίσιμο παράγοντα για τις ενεργειακές εξελίξεις σε όλη την MENA.
Η Λιβύη παράγει ήδη μέσα στον Ιανουάριο 1,2 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου τη μέρα, από μόλις 121.000 βαρέλια/ημέρα το τρίτο τρίμηνο του 2020. Αυτό καταδεικνύει τη σημασία της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στην αναζωογόνηση του πετρελαϊκού τομέα και της οικονομίας της Λιβύης. Η παραγωγή ωστόσο, εξακολουθεί να υπολείπεται του μέσου όρου των 1,5 με 1,6 εκατομμυρίων βαρελιών παραγωγής που υφίστατο πριν από την Αραβική Άνοιξη.
Οι προσπάθειες της χώρας για μια κάποια επιστροφή στην κανονικότητα βασίζονται στη ροή εισοδήματος από τις πωλήσεις πετρελαίου. Για να επιτευχθεί όμως κάτι τέτοιο χρειάζεται πρωτίστως μια υποτυπώδης πολιτική σταθερότητα η οποία αναμφίβολα περνά μέσα από την απεξάρτηση από την Τουρκική επιρροή, στοιχείο που θα δρομολογούσε εξελίξεις και για την Ελλάδα όσον αφορά την ΑΟΖ και τις άδειες εκμετάλλευσης νοτίως και ανατολικά της Κρήτης.
Γενικότερα η ανάκαμψη των διεθνών τιμών και η αναζωογόνηση της παραγωγής και των εξαγωγών υδρογονανθράκων στις δύο χώρες της περιοχής δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες και για τις υπόλοιπες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου που παρουσιάζουν κάποια δυναμική στο χώρο, όπως το Ισραήλ, η Κύπρος και -υπό προϋποθέσεις- και η Ελλάδα. Το αν οι υφιστάμενες συνθήκες θα διατηρηθούν μεσοπρόθεσμα θα κρίνει και το μέλλον των ενεργειακών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή.
Δείτε live τις τιμές των μετοχών και των εμπορευμάτων
