Στα πλαίσια της περιβαλλοντικής και ενεργειακής πολιτικής που εφαρμόζει η κυβέρνηση, εφαρμόζονται πολiτικές διείσδυσης των ΑΠΕ, μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, απολιγνιτοποίησης και ενεργειακής εξοικονόμησης.
Ο Ευρωπαϊκός κτηριακός τομέας ευθύνεται για την κατανάλωση του 40% της συνολικής τελικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για το 36% των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. Επιπλέον, το 35% από τα κτήρια της ΕΕ είναι παλαιότερα των 50 ετών και το 75% από αυτά κρίνονται μη ενεργειακά αποδοτικά.
Η αναγκαιότητα ανακαίνισης του κτηριακού τομέα στην Ελλάδα καθίσταται αναμφισβήτητη, καθώς έτσι επιτυγχάνονται ταυτόχρονα σημαντικά ποσοστά εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και κόστους για τους πολίτες.
Όσον αφορά, τα νοικοκυριά, το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) προβλέπει την ανακαίνιση τουλάχιστον 600.000 κατοικιών έως το 2030, ήτοι ανακαίνιση τουλάχιστον 60.000 κατοικιών κατά μέσο όρο το χρόνο, για μία δεκαετία.
Η επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου συμβάλλει σημαντικά στην ριζική αναβάθμιση του γερασμένου κτηριακού αποθέματος της χώρας, δίνοντας ταυτόχρονα μια ώθηση στον κατασκευαστικό τομέα, ο οποίος παρουσίασε ύφεση την περασμένη δεκαετία.
Με τα προγράμματα Εξοικονομώ κατ’ Οίκον Ι, Εξοικονομώ κατ’ Οίκον ΙΙ (Α και Β Κύκλος), των προγραμματικών περιόδων 2007-2013, 2014 – 2020, υλοποιήθηκαν ενεργειακές παρεμβάσεις σε σύνολο 130.000 περίπου κατοικιών/κτηριακών μονάδων.
Το πρόγραμμα Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον κρατώντας την παλιά του δομή, μεταβάλλεται και εκσυγχρονίζεται σε Εξοικονομώ – Αυτονομώ, προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται από την πανδημία του COVID – 19 και ακολουθεί τις επιταγές των καιρών: κλιματική αλλαγή, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ψηφιοποίηση.
Παρουσιάζεται παρακάτω ένας χρηστικός οδηγός για το πρόγραμμα εξοικονομώ-αυτονομώ
Οι κατοικίες που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα είναι :
-Μονοκατοικίες
-Πολυκατοικίες τύπου Α: παρεμβάσεις τόσο στα διαμερίσματα όσο και στους κοινόχρηστους χώρους
-Πολυκατοικίες τύπου Β: παρεμβάσεις μόνο στους στους κοινόχρηστους χώρους
Γενικές Προϋποθέσεις Επιλεξιμότητας Κατοικίας
Μία κατοικία, προκειμένου να κριθεί επιλέξιμη, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες γενικές προϋποθέσεις,:
-Υφίσταται νόμιμα.
-Δεν έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
-Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
-Έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.
Το χρονοδιάγραμμα υποβολής αιτήσεων ανά περιφέρεια παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα
| Περιφέρεια | Έναρξη υποβολής αιτήσεων |
| Κρήτης, Β. Αιγαίου, Ν Αιγαίου | 21.12.2020 |
| Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης | 11.01.2021 |
| Δυτικής Μακεδονίας | 13.01.2021 |
| Κεντρικής Μακεδονίας | 15.01.2021 |
| Θεσσαλίας | 20.01.2021 |
| Ηπείρου, Ιονίων Νήσων | 11.12.2020 |
| Αττικής | 14.12.2020 |
| Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου | 16.12.2020 |
| Δυτικής Ελλάδας | 18.12..2020 |
| Πολυκατοικίες | 18.01.2021 |
Ποσοστά επιχορήγησης
| Ατομικό εισόδημα |
Οικογενειακό
εισόδημα |
Βασικό ποσοστό επιχορήγησης | Μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης | |
| 1 | <=10.000 | <=20.000 | 65% | 95% |
| 2 | >10.000-20.000 | >20.000-30.000 | 55% | 85% |
| 3 | >20.000-30.000 | >30.000-40.000 | 50% | 80% |
| 4 | >30.000-50.000 | >40.000-70.000 | 45% | 75% |
| 5 | >50.000-90.000 | >70.000-120.000 | 35% | 65% |
| Πολυκατοικία | Βασικό ποσοστό επιχορήγησης | Μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης | |
| 1 | Τύπου Α | 60% | 90% |
| 2 | Τύπου Β | 60% | 80% |
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει και ειδικά ποσοστά επιχορήγησης
+10% σε κάθε κατηγορία λόγω της υγειονομικής κρίσης του COVID 19
+10% ενεργειακό premium για τις κατηγορίες Η και Ζ εφόσον επιτευχθεί αναβάθμιση σε τουλάχιστον Β’ ενεργειακή κατηγορία
+10% στους παρακάτω δήμους που επηρεάζονται από την απολιγνιτοποίηση
| Π.Ε. Κοζάνης | Δήμοι: Κοζάνης, Βοϊου, Βελβεντού, Εορδαίας, Σερβίων |
| Π.Ε. Φλώρινας | Δήμοι: Φλώρινας, Αμυνταίου, Πρεσπών |
| Π.Ε. Αρκαδίας | Δήμοι: Μεγαλόπολης, Γιορτυνίας |
Ενεργειακός Στόχος – Απαιτήσεις
Η πρόταση (συνδυασμός παρεμβάσεων) για ενεργειακή αναβάθμιση, που υποβάλλεται με την αίτηση, θα πρέπει να καλύπτει τον ελάχιστο ενεργειακό στόχο αίτησης, ως εξής:
- Για αιτήσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων και μονοκατοικιών, αναβάθμιση κατά τρεις (3) ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την υφιστάμενη κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ.
- Για αιτήσεις πολυκατοικιών τύπου Α, αναβάθμιση κατά τρεις (3) ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την υφιστάμενη κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ.
- Για αιτήσεις πολυκατοικιών τύπου Β, δεν τίθεται ελάχιστος ενεργειακός στόχος.
Οι δυνατές παρεμβάσεις, περιλαμβάνουν παρεμβάσεις σε κουφώματα/συστήματα σκίασης/αερισμού, θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης ψύξης, συστήματα ζεστού νερού χρήσης και άλλα συστήματα αυτονόμησης όπως φωτοβολταϊκά συστήματα, συστήματα αποθήκευσης ενέργειας (συσσωρευτές), σημεία επαναφόρτισης ηλεκτροκίνητου οχήματος, συσκευές διαχείρισης ενέργειας (smart home), αναβάθμιση ανελκυστήρα και αναβάθμιση φωτισμού.
Επιπρόσθετα, επιχορηγούνται από το Πρόγραμμα σε ποσοστό 100%
-Το κόστος που απαιτείται για τη διενέργεια των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων
-Τη συμπλήρωση των εντύπων Πρότασης Παρεμβάσεων & Καταγραφής Παρεμβάσεων
-Η αμοιβή του συμβούλου έργου σχετικά με:
- με την υποβολή της αίτησης
- την παρακολούθηση της υλοποίησης των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας και ολοκλήρωσης του έργου
- της προσκόμισης των δικαιολογητικών έως την τελική εκταμίευση
- Η αμοιβή για τυχόν εκδόσεις αδειών/εγκρίσεων ή εκπόνησης μελετών (στα πλαίσια έκδοσης αδειών/εγκρίσεων) που απαιτούνται από την κείμενη νομοθεσία για την υλοποίηση παρεμβάσεων (όπως για παράδειγμα αμοιβή για έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας, αμοιβή για μελέτη εσωτερικής εγκατάστασης φυσικού αερίου), μέχρις ενός ποσού.
-Η αμοιβή για την επιθεώρηση και την έκδοση πιστοποιητικού ελέγχου αναβάθμισης ανελκυστήρα από αναγνωρισμένο φορέα
Ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός παρεμβάσεων ανά αίτηση Ωφελούμενου δεν μπορεί να υπερβαίνει το γινόμενο του 1,2 € επί το σύνολο της εκτιμώμενης ετήσιας εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (kWh) όπως προκύπτει από το Α΄ Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Ο εν λόγω περιορισμός θα ελεγχθεί εκ νέου κατά την υποβολή του Β΄ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, με βάση την επιτευχθείσα ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας (kWh).
Ο συνολικός επιλέξιμος προϋπολογισμός παρουσιάζεται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα
| Υπηρεσία | Μονοκατοικία/ μεμον. Διαμέρισμα (€) | Πολυκατοικία τύπου Α (€) | Πολυκατοικία τύπου Β (€) |
| Ανώτατος Π/Υ επιλέξιμων παρεμβάσεων | 48.500 | 48.500 ανά διαμέρισμα | 76.270 |
| Μέγιστο Κόστος Λοιπών Δαπανών | 1.500 | 4.150 συνολικά (έως 1.500 ανά διαμέρισμα) | 3.730 |
| Συνολικός Ανώτατος Π/Υ | 50.000 | 50.000 ανά διαμέρισμα | 80.000 |
Παράδειγμα: Αίτηση κατοικίας με ωφέλιμη επιφάνεια 100 m2
Στάδιο Υποβολής
- Κατοικία ενεργειακής κατηγορίας Ζ από Α’ ΠΕΑ με σενάριο αναβάθμισης σε κατηγορία Γ (επίτευξη ελάχιστου Ενεργειακού στόχου) και εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας:
350 kWh/m2
- Μέγιστο επιλέξιμο ποσό παρεμβάσεων από Α’ΠΕΑ:
1,2 €/kWh x (350 kWh/m2 x 100 m2 ) = 42.000 €
- Μέγιστο επιλέξιμο ποσό για λοιπές δαπάνες (Α’, & Β’ Π.Ε.Α., Σύμβουλος, Άδειες/Μελέτες):
1.500 €
- Μέγιστος Ανώτατος Επιλέξιμος Π/Υ:
42.000 + 1.500 = 43.500 € ≤ 50.000 € OK!
- Έστω ότι ο ωφελούμενος υποβάλει αίτηση για δέσμευση συνολικού Π/Υ δαπανών (επιλέξιμες παρεμβάσεις και λοιπές δαπάνες):
35000 € + 1.500 € = 36.500 €
- Η αίτηση υπάγεται αφού:
36.500 € ≤ 43.500 € OK!
Τα κύρια δικαιολογητικά που απαιτούνται είναι τα ακόλουθα. Αντίστοιχα/Πρόσθετα και πιο εξειδικευμένα νομιμοποιητικά έγγραφα θα ανακοινωθούν σε παράρτημα με τη δημοσίευση του οδηγού του προγράμματος
- Οικοδομική Άδεια ή/και άλλο αντίστοιχο/πρόσθετο νομιμοποιητικό έγγραφο
- Έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων
- Φωτοαντίγραφο λογαριασμού παροχής ηλεκτρικού ρεύματος.
- Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης
- Απόφαση Γενικής Συνέλευσης Συνιδιοκτητών Πολυκατοικίας (Μόνο για πολυκατοικίες Τύπου Α ή Τύπου Β)
Σημαντικές διευκρινίσεις
Περιορισμός μίας (1) αίτησης ανά κατοικία: Μονοκατοικίες / μεμονωμένα διαμερίσματα / πολυκατοικίες που έχουν ολοκληρώσει κάποιον από τους προηγούμενους κύκλους του Προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 δεν είναι επιλέξιμες στον τρέχοντα Κύκλο.
Δυνατότητα πολλών αιτήσεων ανά ωφελούμενο: Για κάθε φυσικό πρόσωπο (για κάθε ΑΦΜ αιτούντα) είναι δυνατή η υποβολή περισσότερων της μίας (1) αίτησης, για διαφορετικές επιλέξιμες κατοικίες, δίχως να υπερβαίνει τις 100.000 € συνολικής ενίσχυσης.
Το Α’ ΠΕΑ θα πρέπει να έχει εκδοθεί βάσει του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (ΔΕΠΕΑ/οικ. 178581, ΦΕΚ Β’ 2367/12.07.2017) και θα πρέπει να φέρει ημερομηνία μεταγενέστερη της 26.11.2017
Η αναλυτική προδημοσίευση του οδηγού εξοικονομώ-αυτονομώ του υπουργείου εδώ
