Η επιθυμία της Ευρώπης και οι πιέσεις των ΗΠΑ για ενεργειακή απεξάρτηση της πρώτης από τη Ρωσία, ενισχύουν τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακό κόμβο, καθώς η χώρα σαν φυσικό σύνορο της Ευρώπης θα αναλάβει τον ρόλο του μεταφορέα και του εμπόρου φυσικού αερίου. Τα τέσσερα έργα φυσικού αερίου εξέχουσας σημασίας που ενισχύουν αυτή τη θέση παρουσιάζονται παρακάτω.
Ο Διαδριατικός Αγωγός TAP τέθηκε σε λειτουργία το Νοέμβριο
Ο Διαδριατικός Αγωγός ξεκινά από το Αζερμπαϊτζάν και διασχίζει τη Γεωργία, την Τουρκία, την Ελλάδα, την Αλβανία και μέσω ενός υποθαλάσσιου αγωγού στην Αδριατική Θάλασσα φτάνει στη Ν. Ιταλία. Το συνολικό μήκος του αγωγού ανέρχεται στα 878 χλμ. τα οποία μοιράζονται ως εξής:
-Ελλάδα 550 χλμ.
– Αλβανία 215 χλμ.
– Αδριατική Θάλασσα 105 χλμ.
Η κατασκευή του αγωγού ξεκίνησε τον Μάιο του 2016 και στο έργο συμμετείχαν σημαντικές διεθνείς εταιρίες με ποσοστά: BP(20%), SOCAR (20%), Snam (20%), Fluxys (19%), Enagas (16%) και Axpo (5%).
Η χωρητικότητα του αγωγού ανέρχεται στα 10 δισ. κυβικά μέτρα (bcm)/έτος για τα επόμενα 25 έτη, αλλά υπάρχει η δυνατότητα διπλασιασμού τόσο της μεταφορικής δυναμικότητας (20 bcm/έτος) όσο και της χρονικής διάρκειας του έργου (50 έτη).
Είναι ενδεικτικό ότι το έργο έχει χαρακτηριστεί ως κοινού ενδιαφέροντος (Project of Common Interest) από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Βασικός στόχος της ΕΕ σε αυτή τη φάση είναι η ενεργειακή απεξάρτηση της Γηραιάς Ηπείρου από το μονοπώλιο της Ρωσίας. Το συγκεκριμένο έργο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα, καθώς εξασφαλίζει μία ακόμα πηγή τροφοδότησης φυσικού αερίου, αλλά κυρίως την καθιστά εξέχοντα ενεργειακό κόμβο, διότι μέσω αυτής θα διαμοιράζεται φυσικό αέριο στα Βαλκάνια -μέσω του ελληνοβουλγαρικού IGB- και στην Ευρώπη μέσω του TAP.
Η διασύνδεση των δικτύου φυσικού αερίου Ελλάδας και Βουλγαρίας μέσω του αγωγού IGB
Ο αγωγός, με συνολικό εκτιμώμενο κόστος 220 εκατομμύρια ευρώ, θα συνδέσει το ελληνικό σύστημα μεταφοράς αερίου στην περιοχή της Κομοτηνής με το βουλγαρικό αντίστοιχο στην περιοχή της Στάρα Ζαγόρα. Η προβλεπόμενη χωρητικότητα θα είναι έως 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως με κατεύθυνση από την Ελλάδα προς τη Βουλγαρία. Το προγραμματισμένο μήκος του αγωγού είναι 182 χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 151 θα βρίσκονται στη βουλγαρική επικράτεια, και τα υπόλοιπα 31 εντός Ελλάδας.
Αξίζει να σημειωθεί πως η ελληνική κατασκευαστική εταιρεία AVAX βρίσκεται σε μια περίοδο επιτυχούς κεφαλαιοποίησης της εμπειρίας και τεχνογνωσίας της σε έργα υποδομών, καθώς πρόσφατα, η κοινοπραξία της οποίας ηγείται αναδείχτηκε προσωρινός ανάδοχος στη διαγωνιστική διαδικασία για την κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό. Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί το μεγαλύτερο έργο υποδομών μεταφορών αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, με προϋπολογισμό €1.8 δις.
Ο πλωτός τερματικός σταθμός ΥΦΑ στην Αλεξανδρούπολη ( FSRU LNG)
Το FSRU βρίσκεται 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και έχει χωρητικότητα αποθήκευσης ΥΦΑ έως 170.000 κυβικά μέτρα με δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου που υπερβαίνει τα 5,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως.
Η πλωτή μονάδα θα συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου της Ελλάδας με αγωγού μήκους 28 χλμ., και το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Β. Μακεδονία, μέχρι την Ουγγαρία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Ο ΔΕΣΦΑ γίνεται έτσι ένας από τους μετόχους του έργου, μαζί με την κα. Ελμίνα Κοπελούζου, Ιδρύτρια Μέτοχο και Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Gastrade, την GasLog Cyprus Investments Ltd, τη ΔΕΠΑ Εμπορίας και τη Bulgartransgaz EAD.
Είναι ένα Ευρωπαϊκό Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI – Project of Common Interest – Κανονισμός 347/2013 της ΕΕ), προτεραιότητα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί όχι μόνο ενισχύει την ασφάλεια του εφοδιασμού, διαφοροποιεί τις πηγές και τις οδούς του ενεργειακού εφοδιασμού, αλλα επίσης ενισχύει την ανάπτυξη ανταγωνισμού και υποστηρίζει τη δημιουργία ενός Κόμβου Συναλλαγών Φυσικού Αερίου (Hub) στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με οφέλη για όλους τους τελικούς καταναλωτές.
Ο τερματικός σταθμός αναμένεται να λειτουργήσει στις αρχές του 2023.
Ο EASTMED
Σύμφωνα με το σχεδιασμό ο East Med θα αποτελείται από τρία τμήματα :
-έναν αγωγό από τα σημεία εξόρυξης Κύπρου-Ισραήλ,
-έναν υποθαλάσσιο αγωγό που θα συνδέει την Κύπρο με την Κρήτη , και
-έναν αγωγό από την Κρήτη προς την ηπειρωτική Ελλάδα.
Ο East Med ένα έργο μεγάλης εθνικής και ευρωπαϊκής σημασίας που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στις αγορές της Ευρώπης, συμβάλλοντας στην ενεργειακή της ασφάλεια. O αγωγός έχει την πλήρη στήριξη των τριών κυβερνήσεων – Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ – οι οποίες στις αρχές του χρόνου υπέγραψαν τριμερή συμφωνία για την ταχεία υλοποίησή του, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τον έχει εντάξει στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος και μετέχει στη χρηματοδότησή του.
Η χωρητικότητά του θα είναι περί τα 10 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου ετησίως, ενώ με την παράλληλη κατασκευή διασυνδετήριων αγωγών προς τη Βουλγαρία (IGB), την Αλβανία (IAP) και την Ιταλία (ITGI) θα είναι εφικτή η περαιτέρω διάχυση των ποσοτήτων φυσικού αερίου της Μεσογείου στη βαλκανική ενδοχώρα και στην ιταλική αγορά.
