Πως ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας- Βόρειας Μακεδονίας προσδίδει γεωστρατηγική υπεραξία στη χώρα μας και βοηθάει στην επίτευξη των στόχων της ενεργειακής ασφάλειας.
Στο πρόσφατο παρελθόν, υπεγράφη η διακρατική συμφωνία Ελλάδας- Βόρειας Μακεδονίας και έτσι, το μεγάλο αυτό έργο περνάει στη πράξη. [1] Ο εν λόγω αγωγός θα έχει συνολικό μήκος 123 χιλιομέτρων. Ουσιαστικά, τα 55 χιλιόμετρα θα κατασκευαστούν σε ελληνικό έδαφος και θα εκτείνεται από τη Νέα Μεσημβρία προς το Νεγκότινο (μέσω Ευζώνων/Γευγελή). [2]
Μέχρι σήμερα, η Βόρεια Μακεδονία τροφοδοτούνταν αποκλειστικά με το ρωσικό φυσικό αέριο, μέσω του Trans Balkan Pipeline. Ωστόσο, η Βόρεια Μακεδονία επιθυμεί να προμηθεύεται υδρογονάνθρακες από εναλλακτικές ενεργειακές πηγές και οδεύσεις. Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: «Μεγάλη είναι η σημασία του διασυνδετήριου αγωγού μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας ως βασικού έργου ενεργειακής υποδομής που εξασφαλίζει μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα στον εφοδιασμό φυσικού αερίου. Ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου μεταξύ των δύο χωρών και η αναβάθμιση του υφιστάμενου αγωγού πετρελαίου μπορούν να καταστήσουν τη Βόρεια Μακεδονία κέντρο διανομής καυσίμων υψηλής ποιότητας στα Δυτικά Βαλκάνια». [3]
Με τη συμφωνία αυτή εγκαινιάστηκε αφενός μια νέα εποχή στις διμερείς σχέσεις των δυο χωρών, μετά από πολλά έτη δυσκολιών. Η ενεργειακή διπλωματία τις φέρνει πιο κοντά, καθώς η σύνδεση των εθνικών τους δικτύων κάποτε φάνταζε αδύνατη. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα δημιουργεί δεσμούς που θα τη καταστήσουν κόμβο διαμετακόμισης φυσικού αερίου στα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. [4]
Ο Νότιος Διάδρομος (Southern Gas Corridor- SGC) αποτελεί μια ενεργειακή διέλευση ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των κάθετων αξόνων. Μαζί με τον αγωγό TAP (Trans Adriatic Pipeline), στο Νότιο Διάδρομο περιλαμβάνονται επίσης οι αγωγοί SCPX (South Caucasus Pipeline Expansion) και TANAP(Trans- Anatolian Pipeline). Η ενίσχυση της δυναμικής του Νότιου Διαδρόμου οδηγεί στην αύξηση της ιδιαίτερη συμβολής του στην απεξάρτηση των Δυτικών Βαλκανίων από τον άνθρακα.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, έχει δηλώσει πως: «Η Ελλάδα είναι βασικός εταίρος της Αμερικής στην οικοδόμηση της διαφοροποίησης των πηγών και διαδρομών ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη», πως «Ο Nord Stream 2 καθιστά ακόμη πιο σημαντική τη στενή συνεργασία των Ηνωμένων Πολιτειών με τους Ευρωπαίους εταίρους μας για την οικοδόμηση της ενεργειακής ασφάλειας και της διαφοροποίησης των πηγών» και πως «Πρότζεκτ όπως η Ρεβυθούσα, ο FSRU στην Αλεξανδρούπολη, ο αγωγός TAP συμβάλλουν με κρίσιμο τρόπο στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και βοηθούν στην ανάσχεση των κακών σημάτων που έρχονται από το Nord Stream 2». [5]
Ο κύριος στόχος της ενεργειακής ασφάλειας παραμένει η μείωση της τροφοδοσίας από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο υφυπουργός Οικονομικής Διπλωματίας στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, Κερτ Ντόνελι (Kurt Donnelly), ανώτατος αξιωματούχος (SBO) στο γραφείο Ενεργειακών Πόρων των ΗΠΑ επιισήμανε ότι: «η Gazprom εξακολουθεί να κρατάει το σπαθί πάνω από τον λαιμό πολλών χωρών στην περιοχή» και ότι «Επειδή ο ενεργειακός μετασχηματισμός πρέπει να προχωρήσει γρήγορα, δεν θέλουμε να κλειδώνουμε σε παλιές τεχνολογίες για μεγάλο χρονικό διάστημα». [6]
Δεν θα πρέπει να λησμονείται άλλωστε ότι το φυσικό αέριο αποτελεί μεν μεταβατικό καύσιμο προς καθαρότερες μορφές ενέργειας, αλλά εξίσου ενδιαφέρουσα είναι η προοπτική της αειφορικής αναβάθμισης του δικτύου ώστε να εισάγονται στις υπάρχουσες υποδομές ανανεώσιμα αέρια ως μείγμα με το φυσικό αέριο (λχ. υδρογόνο). Με γνώμονα τα προειρημένα, η διεθνής συνεργασία προωθείται σημαντικά από την ελληνική κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, προσδίδεται γεωστρατηγική υπεραξία στη χώρα μας, μέσω της διαφοροποίησης των πηγών και διαδρομών ενέργειας.
