του Άγγελου Κρητικόπουλου
Η συζήτηση των τελευταίων ημερών στην ενεργειακή αγορά έχει να κάνει σχεδόν αποκλειστικά με τις τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας στο H.En.Ex. Η μεγάλη αύξηση των τιμών τις τελευταίες μέρες προκάλεσε αίσθηση στην αγορά, και αναμενόμενες ανησυχίες στο ΥΠΕΝ για την -αναπόφευκτη- μετακύλιση των αυξήσεων στη μέση τάση αλλά και στα οικιακά τιμολόγια. Ενώ όμως οι ανησυχίες του Υπουργείου είναι λογικές, η επικοινωνιακή διαχείριση του προβλήματος χρήζει περισσότερο προσοχής.
Σύμφωνα με το σημερινό ρεπορτάζ του energyfeed.gr ο Υπουργός λίγο ή πολύ έστειλε τελεσίγραφο στους ηλεκτροπαραγωγούς, κατηγορώντας τους για τεχνητή άνοδο των τιμών και δηλώνοντας ότι αν το φαινόμενο δεν σταματήσει, το ίδιο το Υπουργείο θα παρέμβει τη Δευτέρα.
Η παρούσα ηγεσία του υπουργείου τα έχει πάει σε γενικές γραμμές πολύ καλά από την πρώτη μέρα της κυβέρνησης. Οι κινήσεις που έγιναν ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις προσεκτικές και σωστά υπολογισμένες. Με τις χθεσινές δηλώσεις όμως, ο Υπουργός κινδυνεύει να μπει σε νερά θολά για μια κυβέρνηση που θέλει να λέει ότι προασπίζει τη λειτουργία μιας φιλελεύθερης οικονομίας και ανταγωνιστικά λειτουργούσα αγοράς.
Οι χθεσινές δηλώσεις ήταν προβληματικές για μία σειρά από λόγους. Κατ’ αρχήν αν υπάρχουν υποψίες και ενδείξεις για τεχνητή άνοδο των τιμών, το Υπουργείο οφείλει να προσφύγει στα όργανα που εποπτεύουν την αγορά ώστε να ακολουθηθούν οι προβλεπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Το παρελθόν της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς με το καταστροφικό 1999 και της τότε κυβέρνησης που επέτρεψε την χειραγώγηση των τιμών είναι αρκετά αμαυρωμένο ήδη για να αντέξει και νέο χτύπημα αξιοπιστίας. Αν όμως δεν υπάρχουν ενδείξεις παράνομης συμπεριφοράς, τότε το υπουργείο δεν μπορεί να «απειλεί» με παρέμβαση στη λειτουργία της αγοράς. Τα χρηματιστήρια δεν υπάρχουν για να βγάζουν τιμές που αρέσουν στις κυβερνήσεις, αλλά για να αντικατοπτρίζουν την κατάσταση στην πραγματική αγορά.
Για την Ελλάδα, η αγορά χονδρικής ρεύματος λειτουργούσε όλα τα προηγούμενα χρόνια με τις στρεβλώσεις που δημιουργούσε η μονοπωλιακή διάρθρωση της και η κυριαρχία του κρατικού μονοπωλίου. Αυτές τις στρεβλώσεις έχει βοηθήσει το ίδιο το υπουργείο να μειωθούν τα τελευταία χρόνια με τις -σωστές- κινήσεις του για το άνοιγμα της αγοράς. Θα είναι λοιπόν ατυχές αν τώρα έρθει το ίδιο το υπουργείο και αναιρέσει όλη αυτή την πρόοδο παρεμβαίνοντας στην αγορά επειδή δεν «βολεύει» η άνοδος των τιμών. Ήδη υπάρχει προβληματισμός στους ξένους επενδυτές από τη διαχείριση του θέματος του ΕΛΑΠΕ και θέλει προσοχή στα μηνύματα που στέλνουμε σε όλους για το πόσο πραγματικά ελεύθερα λειτουργεί η αγορά στη χώρα μας.
Οι τιμές σε μια αγορά δεν πέφτουν με υπουργικές παρεμβάσεις αλλά με ενίσχυση του ανταγωνισμού. Όπως και με τον ΕΛΑΠΕ, έτσι και με τη μετάβαση από τις NOME στο target model, γνωρίζαμε ότι το υπουργείο έχει όντως σοβαρές προκλήσεις να αντιμετωπίσει για τις οποίες δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστούν όμως αυτές, είναι με προσήλωση στην προστασία του ανταγωνισμού και των αρχών της ελεύθερης αγοράς.
Το χρηματιστήριο ενέργειας θα πάρει το δρόμο του, θα αποκτήσει σιγά σιγά βάθος, και οι τιμές θα αρχίσουν να δείχνουν μια πιο υγιή εικόνα της αγοράς, όταν όντως αυτή η αγορά θα είναι πιο υγιής. Δουλειά του υπουργείου είναι να είναι υγιής η πραγματική αγορά, και το χρηματιστήριο θα ακολουθήσει.
