Της Χαράς Αυγερινού
Γιατί κρατά κλειστά τα χαρτιά του ΕΛΑΠΕ το υπουργείο Περιβάλλοντος;
Επανέρχεται για πολλοστή φορά το αίτημα των φορέων που σχετίζονται με τις ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) για δημοσιοποίηση των στοιχείων και κυρίως του τρόπου αντιμετώπισης του σημαντικού ελλείμματος (ξεπερνά τα 200 εκατ. ευρώ) του ΕΛΑΠΕ (Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ). Αυτή τη φορά τον τόνο φαίνεται ότι υψώνουν οι ξένοι επενδυτές και υποψήφιοι επενδυτές καθώς το ζήτημα της κάλυψης της μαύρης τρύπας απασχόλησε σχετική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Οι εκπρόσωποι του κλάδου ζήτησαν να κατατεθεί η μελέτη της ΡΑΕ (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) για το θέμα καθώς και να εμπλακούν στην εκπόνηση αντίστοιχης μελέτης για τον ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης) ενώ κάλεσαν το υπουργείο να κοινοποιήσει τις προκαταρκτικές προτάσεις του. Το γεγονός ότι ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης ρίχνει στο τσουβάλι, με τους πληγέντες από τον κορωνοϊό τομείς και το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ έχει θορυβήσει σημαντικά τους εκπροσώπους του κλάδου, καθώς το πρόβλημα του εν λόγω ελλείμματος προϋπήρχε.
Γιατί ανησυχούν οι εταιρείες;
«Μερίδιο του βάρους για την αναδιάρθρωση του ΕΛΑΠΕ πρέπει να επωμιστούν και οι παραγωγοί ΑΠΕ, μιας και το ζήτημα του ΕΛΑΠΕ αποτελεί μέρος μιας “ευρύτερης πρωτοφανούς κρίσης, η οποία πλήττει όλους τους κλάδους και όλες τις χώρες, και μπροστά σε αυτή την κρίση πρέπει να τοποθετηθούμε με κοινωνική υπευθυνότητα» δήλωσε σχετικά ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης.
Οι εκπρόσωποι των φορέων που μετείχαν στην παραπάνω συνάντηση (Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΣΗΑΠΕ), Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) και εκπρόσωποι εταιρειών), υποστήριξαν ότι το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ οφείλεται κατά κύριο λόγο σε δύο παράγοντες, που είναι η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ (αποφασίστηκε πέρυσι προκειμένου να μην επιβαρυνθούν οι καταναλωτές από τα μέτρα στήριξης της ΔΕΗ) αλλά και οι επιπτώσεις της πανδημίας. Ανέφεραν ότι και στο παρελθόν επιβλήθηκαν έκτακτες εισφορές στον κλάδο, ενώ στις προτάσεις που υπέβαλαν περιλαμβάνεται η στήριξη του ΕΛΑΠΕ από ευρωπαϊκά κονδύλια ή ακόμα και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ωστόσο δεν φαίνεται να βρίσκουν ανταπόκριση ως προς το ζήτημα των επιπτώσεων της μείωσης του ΕΤΜΕΑΡ πάνω στο οποίο μάλιστα στηρίζουν οι φορείς την επιχειρηματολογία τους για ενίσχυση του κλάδου και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Από την πλευρά του το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας φαίνεται ότι κρατά κλειστά τα χαρτιά του παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες καθίστανται πλέον αρκετά πιεστικές. Υποστηρίζει μάλιστα ότι θα τοποθετηθεί μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης με το σύνολο των εμπλεκόμενων φορέων γεγονός το οποίο όπως υποστηρίζουν ορισμένοι δεν παρέχει στην αγορά καμία ευελιξία.
Τι προτείνουν οι εταιρείες; Τι ζητούν οι ξένοι;
Μεταξύ των προτάσεων της αγοράς για τη μείωση του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ περιλαμβάνεται η αύξηση του ποσοστού των εσόδων από τις πωλήσεις δικαιωμάτων CO2 (σ.σ. που κατευθύνονται στον ΕΛΑΠΕ), χρηματοδότησή του από τον κρατικό προϋπολογισμό – κατά το αντίστοιχο παράδειγμα άλλων χωρών, αλλά και χρήση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ο ίδιος ο κ. Χατζηδάκης διαβεβαίωσε μεν ότι δεν θα αιφνιδιάσει την αγορά ωστόσο κατέστησε σαφές ότι πρωταρχικός του στόχος είναι να μην επιβαρυνθεί ο καταναλωτής μέσω πιθανής αύξησης του ΕΤΜΕΑΡ, αφετέρου να μη θιγεί η βιωσιμότητα της ΔΕΗ. Το γεγονός ωστόσο ότι ο ίδιος επισημαίνει συνεχώς ότι δεν έχει ακόμα το σύνολο των δεδομένων στα χέρια του έχει θορυβήσει την αγορά καθώς ο χρόνος κυλά και ειδικότερα οι ξένοι επενδυτές ΑΠΕ τονίζουν ότι πρέπει να βρεθεί άμεσα δίκαιη λύση που θα στέλνει ένα θετικό μήνυμα στις μητρικές εταιρείες στο εξωτερικό. Μεταξύ των λύσεων που είχαν ακουστεί ήταν και η επιβολή ενός τέλους με τη μορφή έκτακτης εισφοράς στους παλαιούς παραγωγούς ΑΠΕ, γεγονός το οποίο φυσικά προκάλεσε σειρά αντιδράσεων, καθώς δεν ευθύνονται εκείνοι για το έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό.
Η άλλη λύση που έχει τεθεί στο τραπέζι από τους επενδυτές είναι η κάλυψη μέρους του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ από κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης στηρίζεται στο επιχείρημα ότι μέρος της ζημιάς προήλθε από την μείωση της κατανάλωσης σε ρεύμα κατά τους μήνες του πρώτου κύματος πανδημίας. Ο ΕΣΗΑΠΕ εκτιμά πως οι επιπτώσεις της πανδημίας υπολογίζονται στα 100 εκατ. ευρώ. Εναλλακτικά προτείνεται η αύξηση του ποσοστού εσόδων από τα δικαιώματα των ρύπων που καταλήγει στον ΕΛΑΠΕ. Πρακτικά η πρόταση αυτή (να κατευθύνεται στον λογαριασμό μέσω του οποίου πληρώνονται οι ΑΠΕ από 65% σήμερα, σε 85% των εσόδων) εκτιμάται ότι θα μπορούσε να φέρει στα ταμεία του Ειδικού Λογαριασμού περίπου 100 εκατ. ευρώ. Τέλος η διατήρηση της αντισταθμιστικής χρέωσης που πληρώνουν οι προμηθευτές και μετά την εφαρμογή του target model είναι μια ακόμη εναλλακτική που θέτουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων οι παραγωγοί ΑΠΕ, με όφελος όπως εκτιμούν περίπου 120 εκατ. ευρώ.
