Σκόπια – Ανταπόκριση του Bojan Stojkovski
Η Βόρεια Μακεδονία πρέπει να κάνει βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση και διαφοροποίηση, με τη χώρα να αντιμετωπίζει ήδη ένα ξεπερασμένο σύστημα παραγωγής και υψηλή εξάρτηση από τον άνθρακα, σημείωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ετήσια αναφορά προόδου της.
Ενώ οι αρχές της Βόρειας Μακεδονίας έχουν ένα φιλόδοξο σχέδιο για την αεριοποίηση του σε ολόκληρη τη χώρα, σε ένα έργο αξίας άνω των 320 εκατομμυρίων ευρώ, έχει σημειωθεί μικρή πρόοδος έχει γίνει μέχρι τώρα. Οι προγραμματισμένες δραστηριότητες διαφοροποίησης περιλαμβάνουν επίσης την κατασκευή μιας γραμμής διασύνδεσης φυσικού αερίου με την Ελλάδα και τη Σερβία, και μια μελέτη σκοπιμότητας για παρόμοιο έργο με το Κόσοβο βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη.
Αν και η κατασκευή ενός εθνικού συστήματος διανομής φυσικού αερίου βρίσκεται σε εξέλιξη, η σύνδεση με περιφερειακούς αγωγούς φυσικού αερίου προχωρά αργά, ανέφερε η Επιτροπή στην έκθεση.
«Σχέδια για διασύνδεση αερίου με την Ελλάδα, που θα υποστηρίξουν τη διαφοροποίηση πηγών φυσικού αερίου και θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε αγωγούς διέλευσης, καθυστερούν του χρονοδιαγράμματος.» Επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στην Εθνική Στρατηγική Ενέργειας 2018-2040, οι αρχές τόνισαν τη σημασία της διασύνδεσης με την Ελλάδα, που εκτιμάται στην αξία των 51 εκατομμύριων ευρώ περίπου. Το φυσικό αέριο, με προγραμματισμένες διασυνδέσεις με την Ελλάδα και άλλες χώρες, όπως επίσης και το φιλόδοξο σχέδιο αεριοποίησης που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως καύσιμο μετακίνησης έως το 2050, αντικαθιστώντας τον άνθρακα, τόνισαν οι αρχές.
«Μία από τις κύριες διαδρομές εφοδιασμού είναι η διασύνδεση μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας, η οποία βρίσκεται επί του παρόντος στη λίστα έργων αμοιβαίου ενδιαφέροντος για την Ενεργειακή Κοινότητα, και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2022. Μέσω αυτής της διασύνδεσης, η Βόρεια Μακεδονία θα συνδεθεί με τον Υπερ-Αδριατικό Αγωγό, ο οποίος μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας στην Ευρώπη.» Διαβάζεται στο έγγραφο στρατηγικής.
Η ΕΕ προτείνει επίσης στις αρχές να αυξήσουν τον αριθμό προσωπικού καθώς και την τεχνική ικανότητα του Τμήματος Ενέργειας στο Υπουργείο Οικονομίας και στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της χώρας, καθώς και την υιοθέτηση και εφαρμογή της εκτελεστικής νομοθεσίας Ενεργειακής Απόδοσης.
«Η υιοθέτηση εφαρμοστικής νομοθεσίας παραμένει μια πρόκληση, λόγω περιορισμένων ανθρωπίνων και τεχνικών πόρων στο τμήμα ενέργειας του Υπουργείου Οικονομίας και του οργανισμού ενέργειας. Η χρηματοδότηση για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να αυξηθεί, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας του Ταμείου Ενεργειακής Απόδοσης.» Σημείωσε στην έκθεσή της η Επιτροπή.
Ενώ το 2018 η χώρα πέτυχε μόνο το 18% της ενέργειας να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για το 2020 ο στόχος είναι 23% και 24% έως το 2025.
«Το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται σε όλα τα σενάρια μας, φτάνοντας το 35-45% το 2040.» Αναφέρει το έγγραφο στρατηγικής.
Σύμφωνα με την Emina Rustemoska, εμπειρογνώμονα περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ που εδρεύει στη χώρα, χρειάζονται αυξημένες ενεργειακές επενδύσεις την επόμενη περίοδο, πράγμα που επίσης προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία βασίζεται σε ανάπτυξη χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
«Η πρόκληση είναι ότι πρέπει να εργαστούμε ταυτόχρονα σε διάφορους τομείς όπως: μείωση ενεργειακής εξάρτησης, αύξηση ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, μείωση χρήσης ορυκτών καυσίμων στη βιομηχανία, αύξηση του μεριδίου ανανεώσιμης και καθαρής ενέργειας, τόσο στη βιομηχανία όσο και στα νοικοκυριά.» Δήλωσε η Rustemoska στο EnergyFeed.
Αν και η χώρα χρησιμοποιεί ήδη ένα σημαντικό ποσό χρημάτων από διεθνή ιδρύματα και δωρητές που υποστηρίζουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αναμένεται ότι η πρόσβαση σε κονδύλια και προγράμματα της ΕΕ θα αυξηθεί σημαντικά εάν η Βόρεια Μακεδονία ενταχθεί στην ΕΕ.
«Το επίπεδο ετοιμότητας για χρήση των πόρων που διατίθενται στην περιοχή μέσω διαφόρων προγραμμάτων παραμένει επίσης μια πρόκληση, ειδικά με το ανακοινωμένο πακέτο 9 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περιοχή. Εάν εμείς, ως χώρα, είμαστε έτοιμοι να αποκτήσουμε πρόσβαση σε αυτά τα χρήματα στην προσεχή περίοδο, τότε μπορούμε να περιμένουμε ότι η επόμενη έκθεση προόδου θα σημειώνει μια σημαντική πρόοδο στην περιοχή.» Πρόσθεσε η Rustemoska.
Επί του παρόντος, οι αρχές χρησιμοποιούν προγράμματα χρηματοδότησης από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και δωρητές, όπως EBRD, WB-IFC, USAID, GIZ, UNDP και EIB, για να αναπτύξουν και να χτίσουν ενεργειακά έργα.
Συντάκτης: Bojan Stojkovski
